ऑटोमोबाईल मधील व्यवसाय संधी भाग 1.

 ऑटोमोबाईल मधील व्यवसाय संधी भाग एक.

(Read more या टॅब वर क्लिक करून विस्तृत लेख वाचावा)

ऑटोमोबाईल क्षेत्र

                   ऑटोमोबाईल क्षेत्र या अंतर्गत विविध वाहनांसंबंधी केले जाणारे व्यवसाय हे होऊ शकते. यामध्ये वाहनाची नियमित केली जाणारी सर्विसिंग, ऑटो इलेक्ट्रिशन वर्क, इलेक्ट्रिशियन वर्क,  डेंटिंग पेंटिंग, इंजिन रिपेरिंग, इंजिन रिपेरिंग मेजर, इंजिन रिपेरिंग मायनर, वॉटर सर्विसिंग, टायर पंचर रिपेरिंग, इत्यादी कामाचा समावेश होतो. तशी यापेक्षा आणखी बरेच काम स्वातंत्र्यरित्या करता येतात परंतु मला अपेक्षित असलेल्या कामाची यादी मी या ठिकाणी दिलेली आहे.

                      कोणताही व्यवसाय करण्याकरिता सर्वप्रथम आवश्यकता असते ती व्यावसायिक जागेची कमर्शियल प्लेस. त्यानंतर त्याकरता आवश्यक यंत्रसामुग्री, मशिनरी इत्यादी. रिपेरिंग व्यवसाय असेल तर सुटे भाग, टूल्स, इक्विपमेंट्स इत्यादी. सर्वप्रथम गरज आहे ती आपण करू शकणाऱ्या व्यवसाय निवडण्याची.

व्यवसाय संधी व उपलब्धता.

आपण जर टू व्हीलर सर्विसिंग व्यवसायामध्ये काम करायचे ठरविले तर आपल्याला आवश्यक असणाऱ्या यादीमध्ये सर्वप्रथम आवश्यकता असते ती जागेची. त्यानंतर ज्या परिसरामध्ये आपण आहोत त्या ठिकाणी या व्यवसायाला आवश्यक असणाऱ्या टू व्हीलर ची संख्या. हाच व्यवसाय करणारे किती व्यावसायिक सध्या त्या परिसरामध्ये काम करत आहेत. ते जर काम करत आहे तर त्यांच्यापेक्षा वेगळा आपण काय सुविधा देणार आहो किंवा आपल्याकडे काय वेगळे स्किल आहे. आपण कोणतं कौशल्य त्या ठिकाणी वापरून ग्राहकांना चांगल्या सुविधा देऊन आकर्षित करणार आहोत. इत्यादी सर्व बाबी विचारात घेणे क्रमप्राप्त ठरते.

 व्यवसायाकरिता आवश्यक स्किल व प्रशिक्षण किंवा प्रत्यक्ष कामाचा अनुभव

                             जो व्यवसाय आपल्याला सुरू करायचा आहे त्या व्यवसायाचा आपल्याजवळ असणारा अनुभव किंवा स्किल या करिता पुरेसा आहे का याची खात्री करून घेणे.  जर अतिरिक्त कौशल्याची आवश्यकता असेल तर ते कौशल्य प्रशिक्षण प्राप्त करून घेणे. संपूर्ण कौशल्य  प्रात्यक्षिकावर आधारित असणे महत्त्वाचे आहे.  सर्टिफिकेट वर आधारित प्रशिक्षण या व्यवसायात धोका ठरू शकते.

प्रशिक्षण उपलब्धता

जर उपरोक्त व्यवसायामध्ये आपल्याला व्यवसायिक संधी उपलब्ध उपलब्ध असेल तर त्याचे कौशल्य आत्मसात करणे हे सर्वात महत्त्वाचे आहे. त्याबाबतचे संपूर्ण स्किल आपल्या हातामध्ये असावे. याकरिता सर्व शासकीय औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था मधून खालील व्यवसायाचे प्रशिक्षण दिल्या जाते.

मेकॅनिक डिझेल.

मेकॅनिक मोटर वेहिकल. 

मेकॅनिक ट्रॅक्टर. 

फार्म मेकॅनिक.  

मेकॅनिक ऑटो इलेक्ट्रिकल्स अँड इलेक्ट्रॉनिक्स.

 इत्यादी व्यवसाय मधून एक वर्ष ते दोन वर्ष कालावधीत चे प्रशिक्षण घेता येते 

याशिवाय डी. आय. सी.  मिटकॉन, विश्वकर्मा योजना, पीएमकेविवाय, एनएसडीसी इतर व्होकेशनल कोर्सेस मधून सदर प्रशिक्षण घेऊन कौशल्य प्राप्त करता येते

वर्षभरामध्ये विविध शासकीय एजन्सी मार्फत अथवा संस्थामार्फत एक महिना कालावधीचे ते तीन महिने कालावधीपर्यंतचे विविध कोर्सेस विना शुल्क आयोजित केले जातात. त्यामधूनही कौशल्य प्राप्त करता येते.

सदर व्यवसायाकरिता आवश्यक बाबी

या व्यवसायाकरिता आपली संपूर्ण तयारी झाली असल्यास आर्थिक बाबीचे नियोजन करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. टू व्हीलर रिपेरिंग किंवा सर्विसिंग सेंटर सुरू करण्याकरिता वॉटर सर्विसिंग मशीन, जनरल टूल्स, स्पेशल टूल्स ची आवश्यकता असते. सध्या मार्केटमध्ये कमी बजेटमध्ये असणाऱ्या व चांगले आऊटपुट देणाऱ्या मशीन्स उपलब्ध आहेत. त्यातली कुठलीही वॉटर सर्विसिंग ची मशीन घेऊन आपण काम सुरू करू शकतो.  किमान दहा फूट बाय दहा फूट जागेची आवश्यकता आहे. सदर जागा आपल्या घरामध्ये कुठेही असल्यास आपण हा व्यवसाय सुरू करू शकतो. हायवेवर किंवा कमर्शियल जागेमध्ये सुरू करण्याकरता आपल्याला आर्थिक ओढाताण होण्याची शक्यता असते. त्याशिवाय जर आपण असे शॉप लावून जर काम करत असू तेव्हा आवश्यक त्यावेळी बाहेर जाण्याकरता आपल्याला शॉप सांभाळणारी पर्यायी व्यवस्था आपल्याजवळ नसते. अशावेळी घरीच सुरू करणे केव्हाही चांगले.

सर्विसिंग किंवा रिपेरिंग सेंटर मॉडेलची संकल्पना

                 या संकल्पनेनुसार घरातील अंगणात किंवा पडवीच्या छोट्याशा जागेमध्ये एक बाईक ठेवणे इतकी जागा असल्यास हे शॉप आपल्यास ला सुरू करता येते. सर्व टूल्स इक्विपमेंट्स परचेस करून वॉटर सर्विसिंग मशीन आपल्याला घ्यावी लागेल. ज्या ठिकाणी आपल्याला सुरू करायचे आहे त्या परिसरामध्ये किमान 100 टू व्हीलर धारक आपल्या संपर्कात असावे. त्यांच्याशी व्यक्तिशः भेटून आपण सुरू करत असलेल्या व्यवसायाची माहिती द्यावी. त्यांचे संपर्क क्रमांक, वेहिकल मॅन्युफॅक्चरिंग कंपनी व मॉडेल याबाबतची माहिती जाणून घ्यावी. एकदा ते वेहिकल आपल्याकडे सर्विसिंगला आल्यानंतर त्याची संपूर्ण माहिती आपल्याकडे नोंद करून ठेवावी. किलोमीटर रीडिंग,  नेक्स्ट सर्विसिंग ड्यु किलोमीटर रीडिंग किंवा तारीख इत्यादी बाबींचा त्यामध्ये समावेश असावा. दिवसाला किमान दोन गाड्या सर्विसिंगला मिळाल्यास तीनशे ते पाचशे रुपयापर्यंत मजुरी आपल्याला मिळू शकते. पार्ट टाइम किंवा सायंकाळच्या वेळेला हे काम आपण करू शकतो. ऑन कॉल सर्विस असल्यामुळे आपल्याला प्रतीक्षा करायची गरज नाही किंवा थांबून राहायची गरज नाही. या सर्विसिंग करता आपल्याकडे सर्विसिंग करता येणारे टू व्हीलर याची माहिती असेल तर त्या कंपनीचे त्या मॉडेलला लागणारे  फास्ट कंजूमिंग स्पेअर पार्ट आपण स्वतःकडे उपलब्ध ठेवू शकतो. यामध्ये इंजिन ऑइल, ऑइल फिल्टर, हेडलॅम्प,  टेललॅम्प, इंडिकेटर, ब्रेक केबल, क्लच केबल, स्पार्क  प्लग, नट बोल्ट, स्विचेस इत्यादी चा समावेश होतो. म्हणजे आपली धावपळ होणार नाही. जर वाहनाचे मेजर रिपेरिंग असेल तर लोकल मार्केट मधून किंवा इतर ठिकाणावरून आपल्याला स्पेअर्स मागवून रिपेअर ची पूर्तता करता येऊ शकते.

अयशस्वीतेची कारणे आणि उपाय

                     अशा प्रकारचा व्यवसाय अयशस्वी होण्यामागे काही ठळक कारणे आहेत त्यापैकी काही कारणे खालील प्रमाणे असू शकतात.

1. योग्य संस्थेमधून प्रशिक्षण पूर्ण न करणे - ज्या प्रशिक्षण संस्थेमध्ये आपण प्रवेश घेतला त्या संस्थेबाबतची माहिती जाणून घ्यावी.

2. प्रात्यक्षिक पायावर आधारित प्रशिक्षण नसणे. -  प्रशिक्षणाचा दर्जा हा प्रात्यक्षिकावर आधारित असल्याबाबतची खात्री करावी. प्रशिक्षण हे कौशल्य आधारित आणि विकासात्मक असावे. किंवा प्रात्यक्षिक घेण्याकरिता सक्षम लॅब असल्याची खात्री करावी.

3.  प्रशिक्षण कालावधीमध्ये प्रशिक्षणाबाबत दुर्लक्ष होणे. - प्रशिक्षण सुरू असताना प्रशिक्षण ना व्यतिरिक्त इतर बाबीकडे लक्ष देणे.

4.  कधी कधी आपलाही आत्मविश्वास असतो की मला ते काम सहज जमते. -  जोपर्यंत आपल्याला खात्री होत नाही तोपर्यंत प्रात्यक्षिक करून पाहणे.

5.  तज्ञ मार्गदर्शक नसणे. - तज्ञ मार्गदर्शकांचा सल्ला घ्यावा.

                              याबाबतचे प्रशिक्षण सुविधा किंवा इतर मार्गदर्शन किंवा माहिती आवश्यक असल्यास खालील मोबाईल क्रमांकावर व्हाट्सअप मेसेज द्वारे संपर्क करू शकता.

माणिक अनंतराव केवटे 

यंत्र अभियंता

9226769497 

9226769497